پس از گذشت ۵ماه از ورود ویروس کرونای جدید به ایران، به‌نظر می‌رسد نرخ درگیری آن هنوز آرام نگردیده است؛ درواقع مطابق آمارهای رسمی وزارت بهداشت، از خردادماه حتی شرایط بغرنج‌تری را نسبت به اسفندماه سال پیش تجربه می‌کنیم.

آمار رسمی ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا طی هفته‌های اخیر، به‌طور مداوم صعودی بوده و طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت، تا ظهر امروز، ۱۶تیرماه، تعداد ۲۴۳ هزار و ۵۱ ایرانی به کووید ۱۹ مبتلا و درمجموع ۱۱ هزار و ۷۳۱ نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند. جدیدترین آمار ابتلا و مرگ و میر براثر کرونا را می‌توانید در زومیت مطالعه کنید.

بااینکه از ابتدای ورود بیماری کووید ۱۹ به ایران، برخی محدودیت‌ها به‌طور تدریجی اعمال گردیدند اما درنهایت، از انتهای فروردین‌ماه بازگشایی‌ها آغاز گردید و در اوایل خرداد نیز نهایتا فعالیت اکثر جاها از سر گرفته گردید. بازگشایی‌ها درحالی صورت گرفت که دولت از مهار موفقیت‌آمیز کرونا سخن می‌گفت؛ حال آنکه آمار ابتلای روزانه هنوز بالای ۲هزار نفر بود و برخی استان‌ها نیز در وضعیت قرمز به‌سر می‌بردند. باری، شاید همین ساده‌انگاری‌ها ازسوی مسئولین موجب اطمینان خاطر شهروندان گردید و آمار مشارکت در رعایت پروتکل‌های بهداشتی را به‌نقل از خود مقامات، از بالای ۸۰درصد به زیر ۲۰درصد رساند.

حال که معاون بهداشت و درمان اعلام کرده باوجود این شرایط چاره‌ای جز بازگشایی‌ها نیست، به‌نظر می‌رسد دیگر نباید انتظار اعمال محدودیت را داشته باشیم. البته دولت از دیروز، ۱۵ تیرماه، استفاده از ماسک را در نقاط دارای تجمع و وسایل حمل و نقل عمومی اجباری کرده است.

مسعود یونسیان، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفته است بسیاری از بازگشایی‌ها در کشور هیچ گونه توجیه منطقی ندارد؛ مثلا بازگشایی باشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها، سالن‌های تئاتر و سینما و تالارها. یونسیان گفته که سست‌گردیدن رعایت‌های مردمی را می‌توان متأثر از سست‌گردیدن اقدامات دولت دانست.

ظرفیت اختصاص‌یافته به بیماران کووید ۱۹ در کشور تقریبا تکمیل گردیده است

با رعایت‌نگردیدن فاصله‌گذاری اجتماعی و بالارفتن آمار ابتلا به کرونا، اکنون ظرفیت اختصاص‌یافته به بیماران کووید ۱۹ نیز درحال تکمیل است. ایرج حریرچی با حضور در بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما گفته، اکنون تعداد بستری‌ها از تعداد مرخصی‌ها بیشتر گردیده است.

از هفته‌ی چهارم فروردین، تعداد ترخیص‌ها در تهران و بیشتر شهرهایی که اوج بیماری داشته‌اند، از تعداد بستری‌ها بیشتر بود؛ اما اکنون فرصت نمی‌کنیم بستری‌های قبلی را مرخص کنیم.

حریرچی اضافه‌کرد که بیش از ۱۵ هزار و ۸۴ نفر از کادر درمانی نیز تنها در بیمارستان‌های دولتی علائم بیماری کووید ۱۹ را نشان داده‌اند.

علی‌رضا دلاوری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفته، با رهاگردیدن رفتارهای بهداشتی، میزان بروز، بستری و مرگ و میر براثر کرونا تا ۱۵ روز دیگر افزایش می‌یابد. دلاوری همچنین می‌گوید، در حال حاضر ۵۰ درصد تست‌های کرونا منجر به بستری بیمار می‌شود و ما باید به‌سمت مراقبت‌های در منزل برویم.

بنا به گفته‌ی فرشاد علامه، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران، تخت‌های اختصاص‌یافته به بیماران کرونا در بیمارستان‌های دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی تهران پر گردیده است. سخنگوی وزارت بهداشت نیز می‌گوید که ظرفیت تخت‌های بیماران کرونا در بیمارستان‌های تهران پر گردیده و آمار ابتلا به‌طرز عجیبی بالا رفته است. این درحالی است که استان تهران هنوز جزو نقاط قرمز محسوب نمی‌شود.

فرشاد علامه در ادامه‌ی سخنان خود می‌گوید، اگر پیشگیری ازطریق فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت نکات بهداشتی انجام نشود، بعد از ابتلا قطعا بیمارانی نیازمند بستری هستند و با نبود تخت بیمارستانی، برخی از آن‌ها دچار مرگ و میر می‌شوند. به گزارش ایرنا، او اضافه کرد: «سیستم درمانی کشور یک ظرفیتی دارد. در دانشگاه علوم پزشکی تهران ۴۰۰۰ تخت بستری در حوزه‌ی بیمارستان‌های دانشگاهی‌مان داریم که نزدیک به ۵۰۰ تخت برای بیماران مبتلا به کرونا است. از ۴۸۵ بیمار مبتلا به کرونا که در این بیمارستان‌ها بستری هستند، ۱۷۷ ببمار در بخش‌های ویژه هستند. همچنین ۹۴ بیمار در بیمارستان‌های غیردانشگاهی تحت نظارت ما بستری هستند.»

تست کرونا اکنون تنها برای افراد علامت‌دار انجام می‌شود

علامه می‌گوید اگر روند ابتلا به کرونا به همین صورت ادامه یابد، باید از تخت‌های دیگرمان کم کنیم و آن‌ها را به بیماران مبتلا به کرونا اختصاص دهیم اما این انعطاف هم تا جایی وجود دارد.

ما نیازمند ایزوله‌کردن بیماران مبتلا به کرونا هستیم و باید این بخش‌ها را از سایر بخش‌ها جدا کنیم. اکنون در مرحله‌ای هستیم که داریم بخش کرونایی اضافه می‌کنیم که شرایطی مانند اسفند ماه است. اگر این شرایط ادامه یابد، پاسخگویی سخت خواهد بود و مجبوریم خدمات معمول را، مگر در موارد اورژانسی به تعویق اندازیم که در این صورت ممکن است عوارضی برای سایر بیماران به‌دنبال داشته باگردید.

علامه خاطرنشان می‌کند که از ۱۷ تا ۲۲ اسفندماه اوج بستری بیماران کرونا اتفاق افتاده و اگر مجددا به این آمار برسیم که احتمال رخ‌دادن آن اصلا عجیب نیست، دیگر تاب‌آوری سیستم درمان وجود نخواهد داشت. باید درنظر داشت که تخت بیمارستانی بدون وجود متخصص کمکی به بیماران نمی‌کند و با افزایش‌یافتن آمار ابتلا با همین سیر صعودی درکنار فرسودگی کادر درمان، انتظار فرا رسیدن چنین روزهای دور نیست.

معاون درمان وزارت بهداشت می‌گوید، سیاست کلی وزارت بهداشت، کاهش مرگ و میر ناشی از کرونا است و اگر اکنون نتوانیم این ویروس را کنترل کنیم، قطعاً در فصول سرد سال با بحران‌های جدی‌تر مواجه خواهیم گردید.

اطلاعات درمورد ویروس کرونای جدید هنوز کامل نیست و هر روز مطالعات دانشمندان، نتایج جدیدی را کشف می‌کند. علائم بیماری نیز مرتب درحال تغییر است. به‌طور مثال در ماه‌های اولیه، کرونا اکثرا افراد بالای ۶۵ سال را درگیر می‌کرد اما حالا شاهد هستیم که افراد جوان زیادی به کووید ۱۹ مبتلا می‌شوند و آمار مرگ و میر نیز در میان این رده‌ی سنی افزایش یافته است. معاون برنامه‌ریزی ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران در این مورد هگردیدار داده و گفته است که درحال بررسی موضوع هستیم.

در این میان، ظاهرا گردیدت و حدت ابتلای بیماران نیز تغییر یافته است. به گزارش ایسنا، فرهاد ابول‌نژادیان، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز می‌گوید، طبق تحلیل وضعیت مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا در خوزستان، ۴/۷ درصد مواردی که به ما مراجعه می‌کردند، در کمتر از دو ساعت بعد از ورود به بیمارستان‌ها فوت کرده و حدود ۱۱ درصد نیز در ۲۴ ساعت نخست مراجعه به بیمارستان جان می‌باختند. ابول‌نژادیان می‌گوید ۲۳ درصد بیماران در ۴۸ ساعت نخست و ۴۷ درصد از بیماران در چهار روز نخست فوت می‌کردند؛ بنابراین بیماران بدحال دیر به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند.

اما با روند صعودی ابتلا به کرونا، گروه‌های هدف غربالگری آزمایشگاهی کووید ۱۹ نیز کاهش یافته‌اند. حسین عرفانی، رئیس اداره‌ی مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید، برای ساماندهی آزمایش‌ها و لحاظ ظرفیت آزمایشگاه‌ها، اکنون اخذ تست از موارد بدون علامت با سابقه‌ی تماس کنار گذاشته گردیده و فقط از افراد علامت‌دار که در تماس با بیمار قرار داشته‌اند، تست گرفته می‌شود.

درنتیجه، تست سرپایی در غربالگری آزمایشگاهی شامل افراد بالای ۶۰ سال یا دارای بیماری زمینه‌ای یا بیماری ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود. پیش‌تر افرادی که به‌مدت ۱۴روز در تماس نزدیک با این بیماران بودند نیز تست می‌گردیدند. البته در آن زمان نیز به افراد دارای علامت زیر ۶۰ سال گفته می‌گردید که بدون مراجعه به پزشک، خود را قرنطینه کنند و درصورت گردیدت‌یافتن بیماری، به مراکز  خدمات جامع سلامت منتخب یا بیمارستان‌ها مراجعه کنند. تست سرپایی نیز تنها برای افراد در معرض خطر که به مراکز مراجعه می‌کردند انجام می‌گردید و اگر نتیجه‌ی آزمایش مثبت می‌گردید، از تمام افرادی که با وی تماس نزدیک داشتند، تست گرفته می‌گردید.

بااین‌حال اکنون تست‌های سرولوژی به تعداد بالا انجام می‌شوند. تست‌های سرولوژی برای به‌دست‌آوردن برآوردی از تعداد بیماران انجام می‌شود و آن‌ها را با تست‌های پادتن یا تست آنتی‌بادی نیز می‌شناسند. به نقل از ایسنا، مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری کرونا می‌گوید که از تست سرولوژی برای آگاهی از درصد ابتلای افراد یک منطقه به کرونا استفاده می‌شود و در همین راستا در ایران نیز این تست به‌صورت رندوم انجام گردیده و ما دریافته‌ایم که تاکنون ۱۸ میلیون ایرانی، یعنی حدود ۲۰ درصد جمعیت کشور به بیماری کووید ۱۹ مبتلا گردیده‌اند. 

درحالی‌که برخی مسئولان اعلام می‌کنند که به‌خاطر افزایش امکانات تشخیصی و آزمایشگاهی، تشخیص بیماران بدون علامت و کم‌علامت افزایش یافته، این موضوع نمی‌تواند افزایش آمار مرگ و میر را توجیه کند.

ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در دنیا تاکنون به بیش از ۱۱ میلیون نفر رسیده و ۶۰ درصد از موارد ابتلا نیز مربوط به یک ماه گذشته بوده است.